Arap Görgü Kuralları İçin En İyi Rehber
Orta Doğu’daki Arap ülkelerine taşınmayı ya da seyahat etmeyi planladığınızda, ilk düşüneceğiniz şey Arapça öğrenmek olacaktır. Arapça, yerel halkla iletişim kurmanın anahtarıdır. Bu, ister öğrenci olun ister çalışan, oldukça önemlidir.
Ancak pek çok kişi, gidecekleri ülkenin görgü kuralları ve geleneklerini öğrenmenin gücünü hafife alır. Ne yapılması gerektiğini bilmek, iletişimde çok önemli bir rol oynar. Hatta bazen bu, dili bilmekten bile daha kritik olabilir. Çünkü onları saygısız bi şekilde kullanıyorsanız, doğru kelimeleri kullanmanın ne anlamı kalır ki?
Bu yazıda, Orta Doğu’daki görgü kuralları hakkında sizi bilgilendirmeye ve yerel halka saygısızlık olarak algılanabilecek davranışlardan kaçınmanıza yardımcı olmaya çalışacağız.
Arapçada Görgü Kuralları Ne Anlama Gelir?
Çocukken, ailenizin size bazı şeyleri yapmanız veya yapmamanız gerektiğini söylemesini hatırlıyor musunuz? Bunun sebebi, bu davranışların kaba olarak kabul edilmesiydi. Ancak burada küçük bir sorun var: Geçmişte size verilen bu kuralları her zaman takip etmek, her durumda işe yaramayabilir.
Farklı bir ülkeye ya da topluluğa taşındığınızda, orada farklı geleneklerin olduğunu fark edersiniz. Kendi ülkenizde kabul edilen bir davranış başka bir yerde saygısızlık olarak görülebilir. Aynı şekilde, sizin kaba bulduğunuz bir şey başka bir toplumda tamamen normal olabilir. Bu durum tüm ülke ve kültürler için geçerlidir ve Orta Doğu’daki Arap dünyası da bu konuda bir istisna değildir. Bu nedenle, ziyaret edeceğiniz Arap ülkesinin kültürel normlarını öğrenmeniz, uygun şekilde davranabilmeniz açısından büyük önem taşır.
Unutmamanız gereken bir diğer önemli konu da, görgü kurallarının sadece sözlü ifadeleri değil, aynı zamanda sözsüz davranışları da kapsadığıdır. Bazen masum görünen bir jest, bin kelimeden daha fazla rahatsızlık verebilir.
Yerel halkla her gün muhatap olacaksınız. Bu kişiler komşularınız, patronunuz, müşterileriniz ya da arkadaşlarınız olabilir. Eğer nasıl saygı göstereceğinizi bilmiyorsanız, ne dostluk kurabilirsiniz ne de iş hayatında başarı sağlayabilirsiniz.
Şimdi, bilmeniz gereken bazı temel görgü kurallarına birlikte göz atalım.
Orta Doğu Görgü Kuralları
Tüm Arap ülkelerinde daha muhafazakâr bir kültür hâkimdir. Bu nedenle, iyi davranışlar sergilemek ve görgü kurallarına uygun hareket etmek büyük önem taşır. Görgü kuralları, kiminle ve hangi ortamda olduğuna göre değişiklik gösterebilir; ancak genel olarak bilinmesi gereken bazı temel kurallar vardır.
Otururken Ayak Tabanınızı Göstermeyin
Orta Doğu’da ayak tabanları kirli olarak kabul edilir ve birinin ayak tabanlarını başkalarına doğru çevirmesi, saygısızlık olarak algılanır. Bu, ayaklar temiz olsa bile geçerlidir; çünkü mesele temizlik değil, kültürel algıdır. Bağdaş kurarak otururken, ayaklarınızın ya da ayakkabınızın tabanının kimseye dönük olmadığından emin olun. Eğer öyleyse, oturma pozisyonunuzu değiştirin.
Birine Hitap Ederken Doğru Unvanı Kullanın
Arap toplumu, insanlara doğru unvanlarla hitap edilmesini saygının bir göstergesi olarak görür. Tanımadığınız birine hitap ederken, isminin başına “Seyyid” (Bay) ya da “Seyyide” (Bayan) kelimelerini ekleyebilirsiniz.
İş arkadaşlarına hitap ederken, genellikle en büyük oğullarının ismiyle birlikte “Ebu” kelimesi kullanılır. Örneğin, “Ebu Rami” (Rami’nin babası) ifadesi Arap dünyasında oldukça yaygındır.
Yaşlı kişiler için çoğunlukla isimlerinin başına “Şeyh” kelimesi eklenir. Ancak dostane bir ortamda “Ebu…” şeklinde hitap etmek de kabul edilebilir. Ayrıca, Hac görevini yerine getirmiş kişilere hitap ederken “Hacı” unvanını kullanmak gerekir.
Araplar kendilerini ya da başkalarını tanıtırken genellikle uygun unvanları da belirtirler. Bunları hatırlayıp doğru şekilde kullanmaya özen gösterin.
Kamusal Alanlarda Uygun Bir Dil Kullanın
Son yıllarda bazı Batı ülkelerinde küfürlü konuşmaların ve kaba ifadelerin kamuya açık alanlarda kullanılması yaygınlaşmış olabilir. Ancak Orta Doğu’da bu davranışlar hâlâ hoş karşılanmaz. Kamusal alanda küfür etmek her zaman saygısızlık olarak kabul edilir. Tanıdığınız ya da tanımadığınız insanlarla konuşurken kaba ve sert bir dil kullanmaktan kaçınmalısınız.
Bazı Arap ülkelerinde açık alanda küfür etmek yasalarla da yasaklanmıştır. Bu durumda küfürlü konuşmak gözaltına alınmanıza ya da para cezası almanıza yol açabilir.
Özellikle Dini Mekânlarda Sade ve Kapalı Giyinin
Arap ülkelerinde tek tip bir giyim kuralı yoktur. Aynı ülke içinde bile farklı bölgelerde farklı giyim anlayışları olabilir. Ancak güvenli olmak adına her zaman sade ve kapalı giyinmek en doğru yaklaşımdır. Gideceğiniz yerin kültürüne uygun giyinmek için önceden araştırma yapmanız faydalı olacaktır.
Dini yerlerde ise vücut hatlarını örten kıyafetler giymeniz şarttır. Erkek ve kadınların açık, dikkat çekici kıyafetler giymesi kesinlikle hoş karşılanmaz. Kadınlara, üstlerini kapatmaları için çoğu zaman dışarıdan bir örtü ya da uzun kıyafet de verilir.
Ev Dışında Samimi Davranışlardan Kaçının
Arap dünyasında mahremiyet ve sevgi gösterileri özel kabul edilir. Bunların kamuya açık alanlarda sergilenmesi hoş karşılanmaz. Sokakta öpüşmek veya sarılmak gibi davranışlar pek çok ülkede saygısızlık olarak değerlendirilir. Hatta bazı durumlarda bu tür davranışlar para cezasıyla sonuçlanabilir.
Ziyaret Sırasında Uymanız Gereken Arap Kültürü Kuralları
Arap halkı, misafirperverliği ve arkadaş canlısı yapısıyla tanınır. Arap bir ülkede yaşamaya başladığınızda, arkadaşlarınızdan ve iş arkadaşlarınızdan evlerine davet almanız oldukça yaygındır.
Bu daveti kabul edip bir Arap evine gittiğinizde, Arap toplumunun mahremiyete büyük önem verdiğini ve hem misafirlerin hem de ev sahiplerinin uyması gereken bazı kurallar olduğunu unutmamalısınız. İşte dikkat etmeniz gereken önemli kurallardan bazıları:
Ayakkabılarınızı Evin Dışında Bırakmalısınız
Ayakkabılar kirli kabul edilir ve evin içinde ayakkabıyla dolaşmak, halıları ya da zemini kirletebilir. Eve girdiğinizde yapmanız gereken ilk şey ayakkabılarınızı çıkarmak ve ev sahibine nereye koymanız gerektiğini sormaktır. Bazen size içeride giymeniz için temiz terlik verilebilir. Bazı evlerde ise yerler halıyla kaplı olduğu için çorapla ya da çıplak ayakla dolaşmanız uygun olur.
Bu yüzden birini ziyaret ederken temiz çorap giymeye özen göstermelisiniz; çünkü ayakkabılarınızı çıkarmanız büyük olasılıktır.
Gördüğünüz Herkese Selam Verin
Ziyaret ettiğiniz evde karşılaştığınız herkese selam vermeniz saygının bir göstergesidir. Bazı durumlarda, evde bulunan herkesle tokalaşmanız da hoş karşılanır.
Ev Sahibi Oturmanız İçin Yer Gösterene Kadar Bekleyin
Arap arkadaşlarınızı ziyaret ettiğinizde, onları takip ederek oturmanız için sizi davet etmelerini beklemelisiniz. Arap evlerinde, misafirlere saygı göstermek ve onları en iyi şekilde ağırlamak amacıyla özel ve daha özenli döşenmiş bir misafir odası bulunabilir.
Evdeki Eşyaları Fazla Övmekten Kaçının
Birinin evindeki güzel eşyaları takdir etmek nezaket göstergesi olabilir. Ancak Arap kültüründe bir eşyayı aşırı övmeniz, ev sahibinin o eşyayı size vermek zorunda hissetmesine neden olabilir. Bu durum ev sahibini zor durumda bırakabilir.
Arap Kültüründe Selamlaşma
Selamlaşma, dünyanın her yerinde biriyle karşılaştığınızda yaptığınız ilk şeydir. Bu basit eylem, iletişimin ve insanları birbirine bağlamanın anahtarı olabilir. Aynı zamanda karşınızdaki kişiye saygı duyduğunuzu ve onu önemsediğinizi göstermenin etkili bir yoludur.
Arap dünyasında da selamlaşma en az diğer kültürlerdeki kadar önemlidir. Ancak selamlaşırken dikkat etmeniz gereken bazı noktalar vardır:
Herkesi Selamlayın
Birinin evine misafirliğe gittiğinizde, orada bulunan herkesi selamlamanız önemlidir. Gülümseyerek ve tokalaşarak selam vermeniz tercih edilir. Selamlaşırken sağ elinizi kullanmanız çok önemlidir; sol elle selam vermekten kaçınmalısınız.
Bir odaya girdiğinizde sağınızdaki kişiyle başlayarak sırayla tokalaşmanız beklenir.
Kadınlarla Selamlaşırken Dikkatli Olun
Tanıştığınız kadınlarla selamlaşmak uygun olsa da, tokalaşmak Arap ülkelerinin birçoğunda uygunsuz kabul edilebilir. Genel kural olarak, erkekler kadınlara ilk olarak el uzatmamalıdır. Kadın tokalaşmak isterse, eli uzatacaktır. Eğer böyle bir adım atmazsa, sözlü bir selamlaşma yeterlidir.
Tokalaşırken Sert Tutuştan Kaçının
Batı kültürlerinde sıkı tokalaşma yaygın olsa da, Arap kültüründe bu farklıdır. Yumuşak bir tokalaşma beklenir. Eğer selamlaştığınız kişi size yakınsa, iki elle tokalaşmak sevgiyi ve samimiyeti ifade eden bir davranış olarak görülür.
Arapça’da Nasıl Selam Verilir?
Birisiyle tokalaşırken sessiz kalmak uygun değildir; bazı ifadeler kullanmanız gerekir. En yaygın selamlaşma ifadesi:
“Esselâmü Aleyküm” — tüm Arap ülkelerinde kullanılır.
Buna ek olarak:
“Marhaba” – Merhaba
“Avafi” – Sağlıklar dilerim (daha yerel ve samimi)
“Sabah el hayır” – Günaydın
“Mese el hayır” – İyi akşamlar
Yakın arkadaşlar arasında ise daha samimi ifadeler kullanılabilir:
“Naharuk Sa’id” (Mutlu günler) veya sadece “Selam” gibi.
Orta Doğu'da İş Hayatında Görgü Kuralları
Birçok insan, yüksek maaşlı iş fırsatları sunduğu için BAE (Birleşik Arap Emirlikleri) ve Suudi Arabistan gibi Arap ülkelerine çalışmak amacıyla taşınmaktadır. Ancak, iş yerindeki kültürel farklılıklar nedeniyle yöneticileri, iş arkadaşlarını veya müşterileri yanlışlıkla kırmamak için iş hayatına dair uygun görgü kurallarını bilmek oldukça önemlidir.
İş Toplantıları
Arap iş kültüründe dakik ve profesyonel olmak son derece önemlidir. Toplantılar genellikle, çalışma arkadaşları arasında güven ve samimiyet oluşturmak amacıyla yapılan kısa sohbetlerle başlar. Karşınızdakine gününün nasıl geçtiğini sorabilir, hava durumundan bahsedebilir ya da beğendiğiniz bir filmi önerebilirsiniz. Bu nedenle, bir iş toplantısında doğrudan konuya girmekten kaçınmak gerekir.
Ayrıca, toplantılarda kıdemli kişileri önce selamlamak ve hiyerarşiye saygı göstermek büyük önem taşır. Giyim tarzınızın sade ve geleneklere uygun olmasına dikkat edin ve müzakereler zaman alsa bile daima nazik ve saygılı bir tutum sergileyin.
Kişisel Hayatla İş Hayatını Karıştırın
Evet, kulağa garip gelebilir ama Arap ülkelerinde iş arkadaşlarıyla kişisel ilişkiler kurmak oldukça yaygındır. Kişisel hayat ile profesyonel hayat arasında kesin sınırlar çizmek yerine, iş arkadaşlarınızla samimi bağlar kurmanız teşvik edilir.
Arap iş kültüründe güven, iş yapmanın temelidir. İnsanların sizinle çalışabilmesi için önce size güvenmeleri gerekir. Bu güveni kazanmanın en iyi yollarından biri ise arkadaşlık kurmaktır. Bu nedenle birlikte yemek yemek, evlerine davet edilmek ve bolca küçük sohbet etmek beklenen durumlardır.
Esnek Bir Takvime Sahip Olun
Dakiklik, daha çok Batı iş dünyasına ait bir özelliktir. Arap ülkelerinde ise biriyle randevulaştığınızda biraz gecikme yaşanması normal karşılanır. Bu durumu anlayışla karşılamanız ve mümkünse alışmanız beklenir. Zaman algısı farklıdır; dolayısıyla esnek olmak size avantaj sağlar.
Kıyafet Kuralları
Pek çok kişi, iş hayatında erkeklerin takım elbise, kadınların ise etek giydiğini düşünür. Ancak Arap iş dünyasında bu durum farklıdır. Erkeklerin dişdaşa (geleneksel uzun elbise) giymesi, kadınların ise abaya (uzun siyah kıyafet) ile iş ortamında bulunması oldukça yaygındır. Bu, sizin de aynı şekilde giyinmeniz gerektiği anlamına gelmez; fakat çalıştığınız kurumun kıyafet kurallarını önceden öğrenmeniz önemlidir.
Arap Yemek Kültüründe Görgü Kuralları
Yemek, Arap kültüründe büyük öneme sahiptir. Yalnızca beslenmek için değil, aynı zamanda misafirperverliği ve cömertliği göstermek için önemli bir araçtır. Arap ülkesinde bir süre kaldığınızda, mutlaka bir öğle ya da akşam yemeğine davet edilirsiniz.
İşte bu daveti kabul etmeden önce bilmeniz gereken bazı temel sofra adabı kuralları:
“Hayır” Kelimesini Fazla Kullanmaktan Kaçının
Yemeğe davet edildiğinizde, size sunulan ikramları reddetmek kaba bir davranış olarak kabul edilir. Doyduğunuzu hissettiğinizde ise nazik bir şekilde artık yemek yiyemeyeceğinizi ifade edebilirsiniz.
Yemeği Takdir Edin
Size sunulan yemek için ev sahibinize teşekkür etmeniz çok önemlidir. Yemeğin lezzetli olduğunu belirtmek, memnuniyetinizi göstermek ve misafirperverlikleri için minnettarlık duymak saygının bir göstergesidir.
Alkol Tüketimi Yasaktır
Pek çok Arap, alkol tüketmez ve evlerinde de alkol bulundurulmasını istemez. Birini ziyaret ederken alkol istemek ya da beraberinizde getirmek, ciddi bir saygısızlık olarak değerlendirilir.
Son Söz
Bir ülkede yaşayabilmek için dilini öğrenmek gereklidir; ancak bu tek başına yeterli değildir. O ülkenin halkıyla doğru ve saygılı şekilde iletişim kurabilmek için görgü kurallarını da öğrenmeniz gerekir, özellikle de kültürü sizinkinden farklıysa.
Farklı bir kültürün gelenek ve normlarını öğrenmek kolay olmayabilir, ancak bu süreci dil öğrenme yolculuğunuzla birlikte yürütebilirsiniz. Arapça için bu noktada AlifBee uygulaması size büyük ölçüde yardımcı olabilir. Uygulama, yerel diyaloglar ve metinlerle Arap halkının nasıl davrandığını dil aracılığıyla öğretir.
Hemen şimdi ücretsiz olarak deneyin!
