Sadece “Hoşça Kal”dan Daha Fazlası
Arapçada bir sohbetin sonunda nasıl veda edileceğini bilmediğiniz oldu mu? Eğer öyleyse, yalnız değilsiniz. Öğrencilerimden biri bir keresinde bana, Suriye’ye yaptığı ilk seyahatinde herkesi kendinden emin bir şekilde السلام عليكم (As-salāmu ʿalaykum) diyerek selamladığını, ancak küçük bir kafeden ayrılma vakti geldiğinde paniklediğini anlatmıştı.
“Yalnızca el sallayıp geçsem mi? Türkçe ‘hoşça kal’ mı desem?” diye sormuş. Garson gülümseyerek nazikçe “Ma‘a al-salāma” demiş ve böylece öğrencim ilk Arapça vedasını öğrenmiş.
Arapçada veda etmek yalnızca ayrılmak anlamına gelmez; çoğu zaman iyi bir dilek, bir dua ya da tekrar buluşma temennisidir. İster Mısır’da, ister Fas’ta, isterse Lübnan’da olun, insanların vedalaşma şekli biraz farklıdır ve bu da dile ayrı bir güzellik ve çeşitlilik katar.
Bu yazıda, Arapçada “hoşça kal” demenin en yaygın sekiz yolunu öğrenecek; hem Modern Standart Arapçada hem de popüler Arap lehçelerinde kullanılan ifadelerle her konuşmayı güvenle bitirebileceksiniz.
Arapçada Hoşça Kal Demek İçin Selamlaşmalar
Önce Arapçada vedalaşmak için kullanılan ifadelerin tam listesine göz atacağız, ardından her birini ayrıntılı olarak açıklayacağız.
Türkçe
Okunuşu
Arapça
Hoşça kal
Ma-a selame
مع السَّلامة
Kendine iyi bak
İtani binefsek
اِعتنِ بِنَفسِك
Görüşmek üzere
İla’l-likâ
إلى اللِّقاء
Selam
Selâm
سَلام
Yakında görüşürüz
Erâke karîben
أراكَ قريبًا
Sonra görüşürüz
Erâke lâhikan
أراكَ لاحقًا
İyi geceler
Tusbihu ala hayr
تُصبِحُ على خير
Elveda
Vedâan
وَداعًا
Arapça'da vedalaşmak
Türkçe
Okunuşu
Arapça
Hoşça kal
Ma-a selame
مع السَّلامة
Bu, Arapçada “hoşça kal” ya da “güle güle” demenin en yaygın yoludur. “Ma‘a al-salāma” kelimesi kelimesine “esenlikle git” veya “barışla git” anlamına gelir. Arap dünyasında hem resmî hem de samimi ortamlarda kullanılan nazik ve evrensel bir vedalaşma ifadesidir.
- “Ma-a” (مع): ile.
- “As-selame” (السَّلامة): esenlik, selamet.
Yani “ma-a selame” dediğinizde, karşınızdakine “esenlik ve güvenle git” dileğinde bulunmuş olursunuz.
Türkçe
Okunuşu
Arapça
Kendine iyi bak
İtani binefsek
اِعتنِ بِنَفسِك
Bu ifade, “Kendine dikkat et / Kendine iyi bak” demektir. Özellikle değer verdiğiniz biriyle vedalaşırken kullanılan nazik bir ifadedir.
- “İ‘tani” (اِعتنِ): ilgilen, özen göster, dikkat et (fiilin emir hali).
- “Binafsik” (بِنَفسِك): kendin, kendine (tekil için; cinsiyete göre değişebilir).
Yani “i‘tani binafsik” ifadesi, “Kendine iyi bak, kendini ihmal etme” anlamına gelir.
Bu, özellikle yakın olduğunuz biriyle konuşmayı bitirmenin nazik ve düşünceli bir yoludur.
Türkçe
Okunuşu
Arapça
Görüşmek üzere
İla’l-likâ
إلى اللِّقاء
Bu ifade, Arapçada nazik ve yarı-resmî bir “Görüşmek üzere” demektir. Karşınızdaki kişiyle tekrar buluşmayı umduğunuzu belirtir.
- “İla” – إلى : -e kadar, -e doğru.
- “Al-likâ’” – اللِّقاء : buluşma, karşılaşma.
Kelime kelimesine “buluşmaya kadar”, yani Türkçedeki “yeniden görüşünceye dek” ifadesine denktir.
Türkçe
Okunuşu
Arapça
Selam
Selâm
سَلام
“Selâm” kelimesi Arapçada “barış, huzur” anlamına gelir ve ayrılırken söylenen içten, kısa bir vedalaşma ifadesidir.
Aynı kökten gelen kelimeler: İslam (إسلام), As-salāmu ʿalaykum (السلام عليكم) — “Selam üzerinize olsun”.
Yani biri size “Selâm” diyerek veda ettiğinde, size barış, huzur ve güvenlik dilemiş olur.
Türkçe
Okunuşu
Arapça
Yakında görüşürüz
Erâke karîben
أراكَ قريبًا
Bu ifade, Arapçada “Yakında görüşürüz” demenin yaygın yoludur. Karşınızdaki kişiyle yakın bir zamanda tekrar buluşmayı umut ettiğinizi veya beklediğinizi ifade eder.
- “Erâke” (أراكَ): seni görüyorum / göreceğim.
- “Erâke” = “görüyorum”.
- “Ke” = erkek tekil “sen”.
- Kadın için: Erâki – أراكِ.
- “Karîben” (قريبًا): yakında.
Yani “Erâke karîben” kelime kelimesine “Seni yakında göreceğim” anlamına gelir. Genellikle arkadaşlar, aile veya iş arkadaşları arasında kullanılır ve samimi bir ifadedir.
Türkçe
Okunuşu
Arapça
Sonra görüşürüz
Erâke lâhikan
أراكَ لاحقًا
Bu ifade, “Sonra görüşürüz” demenin gayriresmî bir yoludur. Yani tekrar buluşacağınızı belirtir, ama hemen değil, daha sonra.
- “Erâke” (أراكَ): seni görüyorum / göreceğim.
- “Erâke” = “görüyorum”.
- “Ke” = erkek tekil “sen”.
- Kadın için: Erâki – أراكِ.
- “Lâhikan” (لاحقًا): sonra, ileride.
Kısaca, “Erâke lâhikan” “Seni sonra göreceğim” anlamına gelir ve arkadaşça, samimi bir veda ifadesidir.
Türkçe
Okunuşu
Arapça
İyi geceler
Tusbihu ala hayr
تُصبِحُ على خير
Bu, Arapçada sıcak ve geleneksel bir “İyi geceler” ifadesidir. Kelime kelimesine “İyi bir sabaha uyan” veya “Günün iyi geçsin” anlamına gelir. Akşam saatlerinde, özellikle günün sonunda vedalaşırken kullanılır; hem yüz yüze hem telefonda hem de mesajlarda uygun bir ifadedir.
- “Tusbihu” (تُصبِحُ): sabaha girmek, uyanmak.
- “Ala” (على): üzerine / -e.
- “Hayr” (خير): iyilik, selamet, esenlik.
Yani biri size “Tusbihu ala hayr” dediğinde size huzurlu bir gece ve iyi bir sabah diler.
Cevap olarak nazik bir şekilde: “Ve ente min ahlil hayr” – وَأنتَ مِن أَهلِ الخير diyebilirsiniz, anlamı: “Sen de iyilik sahiplerinden ol.”
Türkçe
Okunuşu
Arapça
Elveda / Veda
Vedâan
وَداعًا
“Vedâan”, Arapçada daha resmi ve duygusal bir “Elveda” ifadesidir. Yaygın “Ma-a selame” (مع السلامة) veya “İla’l-likâ” (إلى اللقاء) gibi ifadeler genellikle yakın zamanda tekrar görüşeceğinizi ima ederken, “Vedâan” daha uzun süreli veya kalıcı bir vedayı ifade edebilir.
- “Vedâan” (وَداعًا): vedalaşma, ayrılma.
Kök: V-d-ʿ (و-د-ع), ayrılmak, veda etmek ile ilgili. - Genellikle şu durumlarda kullanılır:
Biri taşınıyor veya uzun bir yolculuğa çıkıyor.
Ne zaman tekrar görüşüleceği belirsiz.
Veda daha ciddi veya samimi bir ton taşır.
Ton ve bağlam açısından, “Vedâan” ifadesi, Türkçedeki “veda”, “şimdilik hoşça kal” veya bazı edebî ya da dramatik kullanımlarda “sonsuz elveda” ifadelerine daha yakındır.
Günlük Arapçada kullanımı tamamen doğru olmasına rağmen, sıradan konuşmalarda daha az yaygındır; yazılı metinlerde, resmi konuşmalarda, şiirde veya son bir veda ederken daha tipik olarak tercih edilir.
Arapça Lehçelerde Hoşça Kalma İfadeleri
Arapça konuşanlar, veda ederken lehçelere göre farklı ifadeler kullanır. Yine de birçok bölgede Modern Standart Arapça (MSA) ifadesi مع السلامة – Ma-a selame anlaşılır. İşte bazı yaygın lehçelerde “hoşça kal” ifadeleri:
Mısır Arapçası
Hoşça kal / Bay
Bāy
باي
Esenlikle git / Güle güle
Ma-a selame
مع السَّلامة
Sonra görüşürüz
Aşufak ba‘den
أشوفَك بعدين
Levant Arapçası
İzninle / Veda ederken nazik bir ifade
Bihatrak
بِخاطِرِك
Haydi, hoşça kal
Yalla bāy
يلّا باي
Selam
Selâm
سَلام
Fas ve Kuzey Afrika Arapçası
Esenlikle git / Güle güle
B-selama
بِسلامة
Kendine iyi bak
Talla f-rask
تعلّا فِراسَك
Körfez Arapçası
Allah’ın korumasında ol / Allah’a emanet ol
Fi aman Allah
في أمانِ الله
İyi dileklerle görüşürüz
Aşufak alâ hayr
أشوفك على خير
Esenlikle git / Güle güle
Ma-a selama
مع السَّلامة
Son söz
Gördüğünüz gibi, Arapçada veda etmenin çok güzel bir yelpazesi vardır,evrensel ma‘a al-salāma ifadesinden, samimi bāy ve içten tuṣbiḥ ʿalā khayr ifadelerine kadar. Her ifade kendi tonunu, bağlamını ve bazen bir duayı taşır.
Arapçada nasıl veda edileceğini öğrenmek, sadece kelimeleri ezberlemekten ibaret değildir, bu, kültürü anlamak, saygı göstermek ve başkalarıyla düşünceli bir şekilde bağlantı kurmak demektir.
Dolayısıyla bir dahaki sefere Arapça veda ederken, bunu niyetle ve belki de bir gülümsemeyle yapın; tıpkı öğrencimin Arapçaya ilk adımını atarken ona yardım eden o nazik garson gibi.
Günlük Arapça kelime dağarcığınızı geliştirmeye devam etmek için, Arapçada teşekkür etme ifadeleri, yaygın selamlaşmalar ve birinin nasıl olduğunu sorma gibi diğer rehberlerimize de göz atabilirsiniz.
Arapçayı daha derinlemesine öğrenmek ister misiniz? AlifBee Uygulaması ile Arapça ifadeler, selamlaşmalar ve kültürel bilgiler keşfedin!
