Arapça Sayılar: Arapçada Nasıl Sayılır?
Arapça öğrenirken sayıları bilmek çok önemlidir. Kendinizi ifade ederken, marketten alışveriş yaparken, birine adres verirken ve daha birçok durumda Arapça sayılara ihtiyaç duyarsınız.
Birçok yeni Arapça öğrenen için sayı öğrenmek zor görünebilir. Bunun nedeni sadece yeni semboller öğrenmek değildir. Aslında Arapça sayıları öğrenmek ve saymayı bilmek görece kolaydır. Zor olan kısım, bu sayıları Arapçada doğru şekilde kullanabilmektir.
Bu yazıda Arapça sayıları sizin için basitleştirecek ve anadili Arapça olan kişilerle konuşurken onları doğru şekilde kullanabilmeniz için gerekli bilgileri aktaracağız.
Arapça Sayılar Nedir?
Fransa, Almanya, Kanada veya Amerika Birleşik Devletleri gibi Batı ülkelerinde yaşıyorsanız, okulda öğrenilen ve günlük yaşamda kullanılan sayılar “Arap rakamları” olarak bilinir. Ancak çoğu kişinin “Arap rakamları” diye bildiği bu sayı sistemi, Orta Doğu’da kullanılan Arap rakamlarından farklıdır.
Bu ilk bakışta kafa karıştırıcı görünebilir ama açıklayalım:
Dünyanın geri kalanının “Arap rakamları” dediği semboller şunlardır:
(1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 0)
Oysa Arap ülkelerinde “Arapça sayılar” denildiğinde insanların aklına gelen set şudur:
(١، ٢، ٣، ٤، ٥، ٦، ٧، ٨، ٩، ٠)
Dünyada ise bu set, “Arap-Hint Rakamları” ya da “Hint-Arap rakamları” olarak bilinir.
Bu sayı sistemi, her biri bir basamağı temsil eden 10 sembolden oluşur. Körfez ülkeleri, Levant bölgesi ve Mısır gibi Arap ülkelerinde yaygın olarak kullanılır. Genellikle Arapça sayıları öğrenmek kolaydır çünkü Türkçeye oldukça benzerler. Ancak farklı Arap ülkelerinde sayıların kullanımı konusunda bazı zorluklar yaşanabilir.
Arapça Sayılar Listesi
Artık sayıları ve onlar hakkındaki temel bilgileri biliyorsunuz. Bu yüzden yapmanız gereken tek şey, Arapça sayıların nasıl yazıldığını ve Arapçada nasıl telaffuz edildiğini öğrenmek. İşte bu nedenle size Arapça sayıların listesini sunuyoruz.
Arapça Sayılar 1–10
Birden ona kadar olan sayıları öğrenmek, Arapça sayıları öğrenmenin ve Arapçada saymayı bilmenin temel adımıdır.
Sayı
Telaffuz
Yazılış
1
Vâhid
واحد
2
İsnân
اثنان
3
Selâse
ثلاثة
4
Erba‘a
أربعة
5
Hamse
خمسة
6
Sitte
ستة
7
Seb‘a
سبعة
8
Semâniye
ثمانية
9
Tis‘a
تسعة
10
‘Aşere
عشرة
Arapçada bir diğer önemli rakam ise sıfırdır.
Sıfır Arapçada küçük bir nokta şeklindedir (٠) ve “Sifr” (Sıfr) olarak adlandırılır.
Sayıların içinde yazarken sıfırı dikkatli kullanmak gerekir; çünkü kolayca gözden kaçabilir.
Arapça Sayılar 11–19
Şimdi sıra 100’e kadar olan sayıları öğrenmeye geldi. Ancak bilmeniz gereken önemli bir nokta var: 11’den 19’a kadar olan sayılar, 20’den 100’e kadar olanlardan farklı bir kurala göre yapılır. Bu yüzden onları ayrı bir tabloda göstereceğiz.
Sayı
Telaffuz
Yazılış
11
Ehade aşere
أحد عشر
12
İsnâ aşere
اثنا عشر
13
Selâsete aşere
ثلاثة عشر
14
Erba‘ate aşere
أربعة عشر
15
Hamsete aşere
خمسة عشر
16
Sittete aşere
ستة عشر
17
Seb‘ate aşere
سبعة عشر
18
Semâniyete aşere
ثمانية عشر
19
Tis‘ate aşere
تسعة عشر
Burada dikkat ederseniz, önce sayıyı söylüyor, ardından “Aşer” (عشر) ekliyoruz.
Örneğin 16 (ستة عشر) için:
Önce “altı” anlamına gelen Sitte denir, ardından Aşer eklenir → Sitte aşer.
Buradaki “-te” eki, sayının sonunda bulunan ة (tâ merbûta) harfinden gelir. Normalde kelime tek başına kullanıldığında sessizdir; ancak başka bir kelime (örneğin Aşer) arkasından geldiğinde telaffuz edilir. Bu yüzden burada sayılara eklenmiştir.
Arapça Sayılar 20–90
Şimdi sıra 20’den 100’e kadar olan sayılara geldi. Ancak burada her sayıyı tek tek vermeyeceğiz; sadece onluk basamakları listeleyeceğiz.
Sayı
Telaffuz
Yazılış
20
İşrûn
عشرون
30
Selâsûn
ثلاثون
40
Erbaʿûn
أربعون
50
Hamsûn
خمسون
60
Sittûn
ستون
70
Sebʿûn
سبعون
80
Semânûn
ثمانون
90
Tisʿûn
تسعون
20’den 100’e kadar sayılar biraz farklı bir kuralla söylenir. Öncelikle birinci basamağı (tekliği) söylersiniz, ardından “wa” (وَ) eklersiniz. “Wa” Arapçada “ve” demektir. Son olarak da onluk basamağı söylersiniz.
Örneğin 35 sayısını ele alalım:
İlk basamak 5 → Khamsa (خمسة)
Ardından “wa” (ve) eklenir.
Son olarak 30 → Thalāthūn (ثلاثون) eklenir.
Sonuç şu şekilde olur:
“Khamsa wa Thalāthūn” (خمسة وثلاثون) → Otuz beş
Bu kural 21’den 99’a kadar tüm sayılar için geçerlidir.
Arapça Sayıları Nasıl Öğrenilir?
Arapça sayıları öğrenmek çok önemlidir; çünkü başkalarıyla iletişim kurarken ve iş hayatında onlara ihtiyaç duyarsınız. Hatta bir Arap ülkesindeyseniz, sayılar neredeyse her yerde karşınıza çıkar.
Öğrencilerin çoğunun yaşadığı sorun, Arapça sayıları öğrenmekte zorlanmalarıdır. Bunun temel nedeni ise sayılara tek tek yaklaşmalarıdır. Bu yöntem işleri yalnızca zorlaştırır.
Arapça Sayıları Öğrenmenin En İyi Yolu Nedir?
En iyi yöntem, sayıları sadece kelime listeleri olarak değil, bir sistem olarak öğrenmektir. Zaten ezberlemeniz gereken uzun kelime listeleri var; neden daha da uzununun peşinden gidesiniz ki?
Bunun yerine:
Temel sayıları (1’den 9’a kadar) ezberleyin.
Ardından bu sayıları nasıl kullanarak 11–19 arasındaki sayıları oluşturacağınızı öğrenin.
Sonraki adımda ise onluk katlarını (20, 30, 40 … 90) öğrenin.
Bunların hepsini bildiğinizde artık her sayıyı kolayca türetebilirsiniz. Örneğin, 74 ya da 68 gibi sayıları tek tek ezberlemek zorunda değilsiniz; 74 için 70 + 4, 68 için 60 + 8 yaparak kolayca söyleyebilirsiniz. Böylece 1’den 100’e kadar tüm sayıları oluşturabilirsiniz.
Başlangıçta ezberlemeniz gereken terimler az olduğu için kartlar kullanabilirsiniz. Temel sayıları kartlara yazıp çalışın. Sonrasında biraz pratik yapın: Rastgele sayılar üretin, onları Arapça olarak okuyun ve yazın.
Arapça Sayıları Yazmak
Sayıları tanımayı öğrendikten sonra sıra onları kelimelerle yazmaya gelir. Bu önemlidir çünkü pek çok kitap – özellikle romanlar – sayıları rakamla değil, Arap harfleriyle yazar.
Arapça sayıları kullanırken şu noktalara dikkat etmelisiniz:
Cinsiyet: Saydığınız şeyin eril mi dişil mi olduğu önemlidir; çünkü bu, kullanacağınız kelimeleri değiştirir.
Dilbilgisi: Bazen sayıyı cümledeki konumuna göre farklı yazmanız gerekir.
Örneğin, “20” anlamına gelen “Ishrīn” (عشرون) kelimesi bazı bağlamlarda “Ishrūn” şeklinde yazılabilir.
Unutmayın: Sayıları bu şekilde yazmak göründüğü kadar kolay değildir. Ama bir yerden başlamalısınız, zamanla kolaylaşacaktır.
Arapça’da 1’den 10’a Kadar Sayıları Yazmak
1’den 10’a kadar olan sayıları yazmayı bilmek çok önemlidir. Çünkü diğer tüm sayıları yazabilmek için bu temel seti bilmeniz gerekir. Çoğu sayıyı yazarken mutlaka bu sayı grubuna ihtiyaç duyacaksınız.
Yeni bir Arapça öğrenici olsanız bile, hatta yazma becerileriniz çok iyi olmasa da, bu sayıları yazmayı öğrenebilirsiniz. Aslında, Arapça sayıların telaffuzunu ezberledikten sonra onları yazmak, dili pratik etmenin ve öğreniminizi test etmenin bir yöntemi haline gelir.
Sayı
Telaffuz
Yazılış
1
Vâhid
واحد
2
İsnân
اثنان
3
Selâse
ثلاثة
4
Erba‘a
أربعة
5
Hamse
خمسة
6
Sitte
ستة
7
Seb‘a
سبعة
8
Semâniye
ثمانية
9
Tis‘a
تسعة
10
‘Aşere
عشرة
Arapça’da 10’dan 19’a Kadar Sayıları Yazmak
11’den 19’a kadar olan sayıları düşünürken, sayının sağındaki rakamı ona 10 eklenmiş olarak görmelisiniz. Örneğin, 16’yı tek bir sayı olarak değil, 6 + 10 olarak düşünün.
16 sayısını “Sitte-te aşer” (ستة عشر) şeklinde telaffuz ettiğinizde:
İlk bölüm “Sitte”, yani altı anlamına gelir.
İkinci bölüm “Aşer”, yani on anlamına gelir.
Aynı mantık, 11’den 19’a kadar olan diğer sayılar için de geçerlidir.
Aşağıda bu sayıların Arap harfleriyle yazılışları ve telaffuzları verilmiştir:
Sayı
Telaffuz
Yazılış
11
Ehade aşere
أحد عشر
12
İsnâ aşere
اثنا عشر
13
Selâsete aşere
ثلاثة عشر
14
Erba‘ate aşere
أربعة عشر
15
Hamsete aşere
خمسة عشر
16
Sittete aşere)
ستة عشر
17
Seb‘ate aşere
سبعة عشر
18
Semâniyete aşere
ثمانية عشر
19
Tis‘ate aşere
تسعة عشر
Arapça’da 20’den 100’e Kadar Sayıları Yazmak
Arapça sayılar sağdan sola doğru yazılır. Bir sayıyı yazarken bunu aklınızda bulundurmalısınız.
Ayrıca sayıları yazarken, sağdaki rakamı, soldaki onluk basamakla çarpılmış şekilde ekleyerek düşünmelisiniz.
Örneğin 72 sayısını ele alalım:
Bu sayı, 70 + 2 olarak düşünülebilir.
Sayıyı okurken “iki ve yetmiş” şeklinde söyleriz.
Arapçada bu sayı: “إثنان وسبعون” (İsnân wa Sebʿûn) şeklinde yazılır ve okunur.
Bu yöntemi kullanabilmek için, onluk basamakların Arapça yazılışlarını ezberlemek çok önemlidir.
Aşağıda 20’den 90’a kadar onluk basamakların yazılışı verilmiştir:
Sayı
Telaffuz
Yazılış
20
İşrûn / İşrîn
عشرون/عشرين
30
Selâsûn / Selâsîn
ثلاثون/ثلاثين
40
Erba‘ûn / Erba‘în
أربعون/أربعين
50
Hamsûn / Hamsîn
خمسون/خمسين
60
Sittûn / Sittîn
ستون/ستين
70
Seb‘ûn / Seb‘în
سبعون/سبعين
80
Semânûn / Semânîn
ثمانون/ثمانين
90
Tis‘ûn / Tis‘în
تسعون/تسعين
Arapça’da 100’den 1000’e Kadar Sayıları Yazmak
Yüzden sonraki sayıları yazarken kural, öncekilerle aynı değildir. Bu noktadan itibaren önce yüzlükleri yazmaya başlarsınız, ardından önceki kurala geri dönersiniz.
Örneğin 453 sayısını yazmak istediğimizi varsayalım. Arapçada bu sayı “أربعمئة وثلاثة وخمسون” şeklinde yazılır.
İlk olarak “أربعمئة” yani dört yüz ifadesiyle başlarız, ardından “ثلاثة” yani üç, son olarak da “خمسون” yani elli gelir. İşin kolay yolu şudur: Önce yüzler basamağını yazarsınız, ardından kalan sayıları tıpkı daha önce yaptığımız gibi eklersiniz.
İşte 100’den 900’e kadar sayıların yazılış biçimi:
Sayı
Telaffuz
Yazılış
100
Mî’e
مئة
200
Mî’atan
مئتان
300
Selâse Mî’e
ثلاثمئة
400
Erba‘ Mî’e
أربعمئة
500
Hams Mî’e
خمسمئة
600
Sitt Mî’e
ستمئة
700
Seb‘ Mî’e
سبعمئة
800
Semân Mî’e
ثمانمئة
900
Tis‘ Mî’e
تسعمئة
Arapçada Sayı Saymak
Arapçada sayı saymak genellikle aynı sayıların ve kelimelerin kullanılmasıyla gerçekleşir. Ancak bu, Modern Standart Arapça öğrenirken böyledir. Peki ya farklı Arap lehçelerinde konuşmaya çalışırken durum değişir mi?
Genellikle tüm Arap lehçelerinde sayılar aynıdır. Yani herkes aynı rakamları kullanır. Bununla birlikte, bazı sayılarda telaffuz biçiminde küçük farklılıklar olabileceğini belirtmek gerekir. İşte birkaç Arap lehçesinde sayı saymanın nasıl göründüğüne dair örnekler:
Levanten Lehçesi
(Suriye, Filistin, Ürdün ve Lübnan’da kullanılan lehçe)
Bu lehçede “bir” ve “iki” için erkek ve dişi formlar vardır:
- Vâhid (E) / Vahda (D)
- Tnîn (E) / Tnîtîn (D)
- Tlâte
- Arb‘a
- Hamse
- Sitte
- Sab‘a
- Tmâne
- Tis‘a
- Aşra
Mısır Lehçesi
- Vâhid (E)/ Vahda (D)
- Itnîn
- Talâta
- Arb‘a
- Hamsa
- Sitta
- Sab’a
- Tamanya
- Tis’a
- Aşara
Körfez Lehçesi
(Arap Yarımadası ve Körfez ülkelerinde kullanılan lehçe)
Bu lehçede 1’den 10’a kadar her sayı için iki form bulunur:
- Vâhid / Vâhideh
- İsnên / Tninten
- Salâs / Salâsa
- Arba’ / Arba’a
- Hâmas / Hamsa
- Sitt / Sitta
- Sab’ / Sab’a
- Samân / Samâniya
- Tis’ / Tis’a
- ‘Aşr / ‘Aşara
Sonuç
Arapça sayılar kullanımı ve telaffuzu açısından oldukça kolaydır. Zor olan kısım, bunları yazıya dökmektir; çünkü sayıları kelimelerle yazarken bazı ileri seviye kurallar vardır.
Yine de bu konu daha çok ileri bir seviyeye aittir ve akıcılığa yakın bir seviyeye ulaştığınızda anlamakta zorlanmayacaksınız.
Arapça sayıları öğrenmek ve nasıl sayıldığını görmek için AlifBee’den faydalanabilirsiniz. Her öğrenme seviyesine uygun bolca örnek sunar. Şimdi ücretsiz olarak deneyin!
