Hiç birinin yeni bir iş bulduğunu, sınavı geçtiğini veya sadece iyi göründüğünü fark ettiğinde, ona bir şeyler söyleyip içtenlikle iyi dileklerini iletmek istedin mi? Türkçede insanlar genellikle “Allah razı olsun” der ve bu bir teşekkür veya takdir ifadesidir. Ancak Arapçada, “Allah razı olsun / Allah mübarek etsin” anlamına gelen sekiz farklı ifade vardır ve her biri kendi küçük anlam dünyasına sahiptir.
Bu ifadeler sadece özel durumlar için değil, günlük yaşamın her anında kullanılır. Araplar, birinin yeni bir işe başladığında, güzel bir başarı elde ettiğinde veya bazen sadece varlığını hissettirdiğinde bu sözleri söyler. Bu, sadece nezaket değil; günlük konuşmalara iyilik ve inancı katmanın bir yoludur.
Yanlış ifadeyi yanlış zamanda kullanırsan? Kibar bir gülümseme alırsın… ya da belki de bir kaş kalkar.
Dolayısıyla Arap kültürünü gerçekten anlamak istiyorsan, bu ifadeleri öğrenmek önemlidir. Sadece anlamlarını değil; ne zaman, nasıl ve hangi durumlarda kullanılmayacağını da bilmek gerekir.
Aşağıda, “Allah bereket versin / Allah razı olsun” anlamına gelen sekiz farklı Arapça ifadeyi, arka planları ve kullanılma bağlamlarıyla birlikte bulabilirsin.
Haydi başlayalım.
Arapça'da “Allah razı olsun” İçin En Yaygın İfade
“Allah razı olsun” anlamına gelen birçok nazik Arapça ifade arasında en çok kullanılanlardan biri (بَارَكَ اللهُ فِيكَ) — bârake Allâhu fîke’dir.
Arapça öğrenmeye yeni başlıyorsan, diğer ifadelere geçmeden önce bu kalıbı öğrenmeni ve iyi derecede ustalaşmanı öneririz. Hem basit hem nazik bir ifadedir; dini ve din dışı durumların her ikisi için de uygundur.
بَارَكَ اللهُ فِيْكَ Bârake Allâhu fîke
Türkçe
Okunuş
Arapça
Allah razı olsun (E)
Bârake Allâhu fîke
بَارَكَ اللهُ فِيْكَ
Allah razı olsun (K)
Bârake Allâhu fîki
بَارَكَ اللهُ فِيْكِ
Bârake Allâhu fîke, Arapça’da “Allah seni mübarek kılsın / Allah razı olsun” anlamını iletmek için en yaygın kullanılan ifadelerden biridir. Fusha’da “Bârake Allâhu fîke”, bir iyilik, yardım veya nezaket karşısında minnet ifade etmek için kullanılır. Ancak doğrudan “teşekkür ederim” demez; bunun yerine Allah’tan o kişiye bereket vermesini diler.
Bāraka (بارك) “bereket vermek, mübarek kılmak” anlamına gelir,
fīk / fīke ise “senin içinde / sende” anlamına gelen bir hitap ekidir.
Dolayısıyla ifade “Allah seni mübarek kılsın / Allah razı olsun” anlamına gelir.
Bu ifade herhangi bir başarıdan, güzel bir gelişmeden veya özel bir olaydan sonra da söylenebilir. Arap ülkelerinde hem dini hem de günlük, din dışı bağlamlarda yaygın biçimde kullanılır.
Bârake Allâhu fîki بَارَكَ اللهُ فِيْكِ
Bir kadına hitap ederken “Bârake Allâhu fîke” yerine “Bârake Allâhu fîki” denir.
Fark, erkekler için -ke, kadınlar için -ki ekinin kullanılmasındadır.
Ayrıca “fî” (في) edatının kişiye yönelen özel bir bereket dileğini ifade ettiğini unutma.
Dersin Özeti
Arapça’da “Allah Razı Olsun” Demenin 7 Diğer Yolu
Arapça’da “Allah Razı Olsun” demek için en yaygın ifadeden başka, bugün öğrenmeye başlayabileceğin 7 nazik Arapça ifade daha vardır.
Ancak unutmaman gerekir ki, bu ifadelerin kullanımı ortama (resmî veya günlük) ve kullanılan bölgesel lehçeye bağlıdır.
Bu nedenle ilerlerken bu notlara dikkat et!
جَزَاكَ اللهُ خَيْرًا (Cazâke Allâhu hayran)
Türkçe
Okunuş
Arapça
Allah sana iyilikle karşılık versin (E)
cazâke Allâhu hayran
جَزَاكَ اللهُ خَيْرًا
Allah sana iyilikle karşılık versin (K)
cazâki Allâhu hayran
جَزَاكِ اللهُ خَيْرًا
Cazâke Allâhu hayran, “Allah seni iyilikle mükâfatlandırsın / Allah iyilikle ödüllendirsin” demenin nazik bir yoludur.
Genellikle birinin yaptığı iyiliğe teşekkür etmek için kullanılır. Biri seni kutladığında veya sana destek verdiğinde, Allah’tan o kişiyi iyilikle ödüllendirmesini dilemiş olursun. Cazâ (جزى) Arapça’da “ödül, mükâfat” anlamına gelir. Hayr (خير) ise “iyilik” anlamındadır. Bu ifade erkekler için Cazâke Allâhu hayran, kadınlar için Cazâki Allâhu hayran şeklinde söylenir. Bir Arapça konuşana Cazâki Allâhu hayran veya Cazâke Allâhu hayran dediğinde, karşı taraftan şu yanıtları alabilirsin:
Erkekler için: Ve iyyake “Sana da aynı şekilde”
Kadınlar için: Ve iyyaki “Sana da aynı şekilde”
بَارَكَكَ الرَّحْمَن (Barakake er-Rahman)
Türkçe
Okunuş
Arapça
Rahman sana bereket versin / En Merhametli Allah sana hayır versin (E)
Barakake er-Rahman
بَارَكَكَ الرَّحْمَن
Rahman sana bereket versin / En Merhametli Allah sana hayır versin (K)
Barakaki er-Rahman
بَارَكَكِ الرَّحْمَن
Bir başka ifade de barakake er-Rahman’dır. Bu, Arapça’da (özellikle Fusha) “Allah razı olsun” demenin resmi bir yoludur. Kelimenin tam anlamı “En Merhametli Allah seni kutsasın”dır; bu da onu güçlü ve etkileyici bir ifade yapar. Genellikle dini toplantılarda veya resmi bağlamlarda kullanılır.
Barakake er-Rahman, yalnızca karşı tarafa destekleri için teşekkür etmekle kalmaz, aynı zamanda er-Rahman’a (En Merhametli) dua ederek, ona rahmet ve bereket dilemiş olursunuz. Bu ifadeyi daha anlamlı kılan bir diğer unsur da Allah’ın ismi olan er-Raḥmān’ın kullanılmasıdır; bu, Allah’ın rahmetini ve bereketini dileme anlamını taşır.
Erkekler için: Barakake er-Rahman
Kadınlar için: Barakaki er-Rahman
Yani bu ifadeyle “Allah seni kutsasın” demiş olursunuz.
بَارَكَ اللهُ عَمَلَكَ (Bâreke Allahu amalake)
Türkçe
Okunuş
Arapça
Allah işini/çabanı bereketlendirsin (E)
Bâreke Allahu amalake
بَارَكَ اللهُ عَمَلَكَ
Allah işini/çabanı bereketlendirsin (K)
Bâreke Allahu amalaki
بَارَكَ اللهُ عَمَلَكِ
Listedeki bir sonraki ifade “Bâreke Allahu amalake”, Fusha’da yaygın olarak kullanılan, “Allah sana bereket versin / Allah işini mübarek kılsın” anlamında resmî bir “Allah razı olsun” söyleyişidir.
Arapça’da Bâreke “bereket, bolluk”, amal ise “iş, eylem” anlamına gelir. Bu yüzden ifadenin kelime anlamı “Allah işini bereketlendirsin” şeklindedir.
Genellikle birinin yaptığı işi, emeğini veya sunduğu hizmeti takdir etmek için kullanılır ve onların çalışmalarında bolluk ve bereket dilemiş olursun.
Not olarak:
“Bâreke Allahu amalake” erkeklere söylenir.
Kadınlara söylerken ise son ek -ke yerine -ki olur: “Bâreke Allahu amalaki”.
الله يزِيدَكْ خِيْر (Allah yazîdâk hayır)
Türkçe
Okunuş
Arapça
Allah sana daha fazla iyilik versin (E)
Allah yazîdâk hayır
الله يزِيدَكْ خِيْر
Allah sana daha fazla iyilik versin (K)
Allah yazîdik hayır
الله يزِيدِكْ خِيْر
Allah yazîdâk hayır ifadesi, Levanten lehçesinde, samimi ve günlük bir şekilde “Allah sana daha fazla iyilik versin” demek ve kısa bir dua etmek için yaygın olarak kullanılır. “Zâda” (زاد) fiili “arttırmak” anlamına gelir ve “hayr” ise “iyilik” demektir. Dolayısıyla anlamı, “Allah iyiliğini artırsın” şeklindedir.
Levanten lehçesinde bu ifade, Fusha’daki yazılışı “yaziduka” yerine “yzîdak” olarak telaffuz edilir. Bu ifade, bir iyilik veya nezaket karşısında minnettarlık göstermek için kullanılır. Aynı anlama gelen bir başka ifade ise “ketter hayırak” كَتَّر خِيرَك veya genellikle Suriye, Lübnan, Filistin ve Ürdün’de duyulan “Allah ykettir hayırak” الله يَكَتِّرْ خِيرَك’tır.
Bu ifade genellikle erkekler için kullanılır; kadınlara hitap ederken “Allah yazîdik hayır” ifadesi
kullanılmalıdır.
رَبِّنَا يخَلِيكْ (Rabbena yehelliik)
Türkçe
Okunuş
Arapça
Rabbimiz seni korusun / Rabbimiz seni esirgesin (E)
Rabbena yehelliik
رَبِّنَا يخَلِيكْ
Rabbimiz seni korusun / Rabbimiz seni esirgesin (K)
Rabbena yehelliiki
رَبِّنَا يخَلِيكِ
Listenin beşincisi, Rabbena yehelliik, Mısır lehçesinde genellikle samimi bir tonla kullanılır. Mısır lehçesinde Helle (خلَى) fiili “korumak, saklamak” anlamına gelir ve Rabbena (رَبِّنَا) “Rabbimiz” demektir. Dolayısıyla kelime anlamı “Allah seni korusun” şeklindedir.
Bu ifade, Mısır bölgesinde sıkça duyulur ve aile ve akrabalar arasında, övgülere karşı sıcaklık ve minnettarlık ifade etmek için kullanılır. Erkeklere hitap ederken Rabbena yehelliik, kadınlara hitap ederken ise Rabbena yehelliiki denir.
الله يفْتَح عَلِيكْ (Allah yefteh alik)
Türkçe
Okunuş
Arapça
Allah sana kapıları açsın / Allah yolunu açsın (E)
Allah yefteh alik
الله يفْتَح عَلِيكْ
Allah sana kapıları açsın / Allah yolunu açsın (K)
Allah yefteh aliki
الله يفْتَح عَلِيكِ
”Allah yefteh alik” ifadesi, birine zorluk anında cesaret vermek ve size yardım eden biri için dua etmek amacıyla kullanılan bir “Allah yolunu açsın” ifadesidir. “Fetehe” (فتح) kelimesi “açmak” anlamına gelir ve yeni fırsatlar ile başarıyı temsil eder. Dolayısıyla kelime anlamı “Allah sana kapıları açsın” şeklindedir.
Bu ifade, Fas lehçesinde birini zor zamanlarında cesaretlendirmek için yaygın olarak kullanılır; bu, Fas kültüründe geleneksel bir uygulamadır. Kadınlara hitap ederken Allah yefteh aliki kullanılırken, erkekler için Allah yefteh alik kullanılır. Yani kadınlara ek olarak -ki eki eklenir.
الله يطَوِّل بِعُمْرَك (Allah yetavvil bi umrek)
Türkçe
Okunuş
Arapça
Allah ömrünü uzun etsin (E)
Allah yetavvil bi umrek
الله يطَوِّل بِعُمْرَك
Allah ömrünü uzun etsin (K)
Allah yetavvil bi umrik
الله يطوِّل بِعُمْرِك
Listenin son sırasında yer alan Allah yetavvil umrek. ifadesi, Levanten ve Körfez lehçelerinde saygı ifadesi olarak kullanılır. Tala (طال) uzatmak anlamına gelir, bi umrek. (بِعُمرك) ise “senin ömrün” demektir. Dolayısıyla kelime anlamı “Allah ömrünü uzun etsin” şeklindedir.
Levanten bölgelerde, insanlar bu ifadeyi yaşlılara uzun ömür ve saygı dilemek için kullanır. Körfez’de ise “طال عمرك” (tal umrek) ifadesi erkekler için benzer şekilde kullanılır. Kadınlar için ise ifade Allah yetavvil bi umrik şeklinde değiştirilir.
Arapça’da Allah Razı Olsun Demenin Yollarını Gözden Geçirin
Öğrencilerin Yaptığı Yaygın Hatalar
Çoğu zaman öğrenciler, farklı durumlarda Allah Razı Olsun derken hangi ifadeyi kullanacaklarını karıştırırlar. Hadi, bazı yaygın hatalara ve bunlardan nasıl kaçınabileceğinize bakalım:
Bağlamı Karıştırmak
Bu hatalar, durum için uygun olmayan bir ifadenin kullanılması anlamına gelir. Örneğin, birisi hapşırdığında Cazâke Allâhu hayran demek yanlış olur. Hapşırmaya doğru cevap Yerhamuke Allah demektir. Bu tür hatalardan kaçınmak için, önce ifadelerin anlamlarını ve hangi bağlamda kullanıldıklarını iyi anlayın, böylece onları doğru şekilde kullanabilirsiniz.
Cinsiyet Formlarını Karıştırmak
İfadeleri cinsiyete göre karıştırmak en yaygın hatalardan biridir. Örneğin, Allah yefteh aliki ifadesini erkek için kullanmak (bu kadınlar içindir) veya tersi durum yanlış olur. Hatalardan kaçınmak için cinsiyete özel ekleri dikkate alın. Unutmayın: -ke erkekler için, -ki ise kadınlar için kullanılır.
Telaffuz Tuzağı
Telaffuz, tüm Arapça kelimelerde oldukça yaygın bir hatadır, özellikle Arapça fonetiklerin Türkçe fonetiklerden çok farklı olması nedeniyle. Yaygın telaffuz hatalarına uzun ünlülerin kısaltılması veya derin bir sesin yanlış telaffuz edilmesi örnek verilebilir. Bunu önlemenin en iyi yolu, günlük olarak ana dili Arapça olanları dinlemek ve tutarlı bir şekilde pratik yapmaktır.
Son söz
Günün sonunda, Arapça’da Allah Razı Olsun demeyi öğrenmek, Arapların birbirleriyle nasıl bağ kurduklarını, cesaretlendirdiklerini ve birbirlerine nasıl destek olduklarını anlamanın küçük bir pencere açmaktır. Aslında, bu ifadeler bütün bir kültürel ritmi taşır. İlk başta onları karıştırabilir veya yanlışını söyleyebilirsiniz (hepimiz yaşadık), ama bu sürecin bir parçasıdır.
Önemli olan denemektir. Bu dualardan birini gerçek bir konuşmada kullanın, karşılık olarak aldığınız gülümsemeyi görün ve doğru yolda olduğunuzu anlayacaksınız.
Ve eğer sadece Allah Razı Olsun ile yetinmek istemiyorsanız… AlifBee uygulamasında sizi bekleyen daha pek çok ifade var.
Bu tür Arapça ifadeleri kendinden emin bir şekilde anlamak ve kullanmak ister misiniz? AlifBee ile 14 günlük ücretsiz öğrenme yolculuğunuza başlayın.
